سهیل رستم‌خانی کارشناس اقتصادی در رابطه با مسئله زمین و سهم بالای آن در سبد هزینه خانوار به خبرنگار قدس گفت: مسئله مسکن مهم‌ترین و گران‌ترین جزء در سبد مخارج مصرفی خانواده است که به طور قابل توجهی بر استاندارد زندگی و رفاه کلی افراد و جامعه تأثیر می‌گذارد. سهم بالای هزینه‌های مسکن در بودجه مصرفی خانواده، بر اهمیت آن و تأثیر عمیق آن بر تحرک اقتصادی، بهداشت، آموزش و امنیت ملی تأکید می‌کند اما دلیل افزایش بی‌سابقه سهم مسکن در سبد هزینه خانوار، مسئله محدودیت عرضه زمین و ایجاد انحصار شدید در مسئله زمین است.

وی افزود: محدودیت در عرضه زمین منجر به افزایش قابل توجه قیمت زمین شده است که به نوبه خود هزینه های مسکن را افزایش داده است. به عنوان مثال، در تهران، قیمت زمین به صورت میانگین می تواند نزدیک به هشت برابر بر هزینه ساخت مسکن تاثیر بگذارد. عرضه زمین توسط دولت و شکستن انحصار زمین در تحقق مسکن ارزان برای مردم بسیار مهم است. مسکن با قیمت ارزان و از محل حذف هزینه‌های سرسام‌آور زمین برای تحقق مسیر خانه‌دار شدن همه مستاجران امکان‌پذیر است.

این کارشناس اقتصادی در رابطه با اهمیت عرضه زمین اظهار کرد: توسعه افقی شهرها و عرضه زمین یک استراتژی حیاتی برای رسیدگی به تراکم بالای جمعیت و کمبود مسکن است. با وجود مساحت وسیعی که در ایران وجود دارد، در حال حاضر تنها بخش کوچکی برای مقاصد مسکونی در نظر گرفته شده است. شورای عالی شهرسازی تنها ۰.۵ درصد از کل مساحت ایران را به مسکن اختصاص داده است که بیش از ۹۹.۵ درصد آن بلااستفاده مانده است.

رستم‌خانی در ادامه اظهار کرد: اجازه ساخت خانه های یک طبقه راهبرد مهم برای ارتقای توسعه افقی است که طبق برنامه هفتم توسعه، دولت مکلف شده است تا ۲۵ درصد مساحت مسکونی کشور را افزایش دهد و ساخت مسکن به میزان ۱ میلیون واحد در سال انجام دهد که این رویکرد مبتنی بر عرضه زمین به مردم و ساخت خانه‌های تک طبقه استوار است. خانه های یک طبقه معمولاً برای ساخت و نگهداری مقرون به صرفه تر هستند و آنها را به گزینه ای جذاب برای خانواده ها تبدیل می کند. با مجوز ساخت این خانه ها به مردم در کنار عرضه زمین، دولت می تواند دسترسی به مسکن ارزان قیمت را افزایش دهد و مردم را تشویق به اسکان در مناطق تازه توسعه یافته کند.

این کارشناس اقتصادی در رابطه با مزایای توسعه افقی شهرها گفت: توسعه افقی و ساخت مسکن تک طبقه منجر به کاهش قابل توجه هزینه های ساخت و ساز شود. ساخت خانه های یک طبقه در زمین های تازه در دسترس معمولاً هزینه کمتری نسبت به ساخت ساختمان های چند طبقه در مناطق پرجمعیت دارد. این صرفه جویی در هزینه به سازندگان و تقاضاکنندگان خانه منتقل شود و مسکن برای بخش وسیع تری از جمعیت مقرون به صرفه تر شود. همچنین با افزایش عرضه زمین برای توسعه مسکونی، توسعه افقی می تواند به تثبیت و کاهش بالقوه قیمت مسکن کمک کند. با در دسترس قرار گرفتن زمین های بیشتر، انحصار زمین شکسته خواهد شد و منجر به متعادل شدن بازارهای املاک می شود.

وی افزود: توسعه افقی می تواند کیفیت زندگی ساکنان را با ایجاد جوامع کم تراکم و با برنامه ریزی مناسب افزایش دهد. این محله‌های جدید می‌توانند دسترسی بهتری به امکانات رفاهی، کاهش تراکم ترافیک و فضاهای سبز بیشتر را به همراه داشته باشد. ساخت مسکن نیز به صورت کامل بر رشد اقتصادی اثرگذار است. گسترش مناطق مسکونی و ساخت واحدهای مسکونی جدید تک طبقه با توجه به زمان اتمام سریع می تواند باعث رشد اقتصادی و ایجاد فرصت های شغلی شود.

این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: عدم توسعه افقی و تراکم بالای جمعیت در شهرهای بزرگ ایران مانند تهران و کرج، چالش های قابل توجهی را برای ساکنان و بازار مسکن ایجاد کرده است. پرداختن به این مسائل مستلزم یک راهبرد جامع است که توسعه افقی را ارتقا دهد، انحصارات زمین را بشکند و استفاده بهینه از منابع عظیم زمینی ایران را بهینه کند. دولت با اجرای سیاست هایی که امکان دسترسی به زمین برای توسعه مسکونی را افزایش می دهد و ساخت خانه های یک طبقه را تشویق می کند، می تواند قیمت مسکن را کاهش دهد، کیفیت زندگی را بهبود بخشد و رشد اقتصادی را تحریک کند.